Ngày 11/8: Thánh Clara – Trinh nữ (1193-1253)

Lễ nhớ

1. Ghi nhận lịch sử – phụng vụ

Thánh nữ Clara qua đời ngày 11 tháng 8 năm 1253 tại Saint-Damien và được Đức giáo hoàng Alexandre IV phong thánh hai năm sau. Ngày lễ thánh nữ đưa ta lên tới cội nguồn dòng Phan sinh và giúp ta hiểu được lý tưởng của Poverello (Anh Nghèo, thánh Phanxicô) mà thánh nữ đã thể hiện một cách tuyệt diệu. Chính thánh nữ thường cũng đã tự gọi mình là “cây bé nhỏ do Phanxicô trồng” .

Clara sinh tại Assise khoảng năm 1193, con gái hiệp sĩ Favarone và phu nhân Ortolana. Hồi còn là thiếu nữ, Clara đã gặp gỡ cha linh hồn nhiều lần. Năm 1208 Phanxicô trở lại và trở thành “người điên có lời nói rực lửa và những việc làm siêu nhân”. Đêm lễ lá năm 1212, sau khi tham dự thánh lễ tại nhà thờ chánh tòa và nhận cành lá từ tay Đức giám mục, cùng với người em họ là Philippa, Clara trốn khỏi nhà, đến với thánh Phanxicô tại Sainte Marie-des-Anges, ngôi nhà thờ bé nhỏ thánh nhân vừa sửa chữa lại. Chính tại đây Poverello cắt tóc cho Clara, đội cho một chiếc lúp và mặc một cái áo vải thô để đánh dấu việc trút bỏ trần gian và tận hiến cho Đức Kitô. Thánh Phanxicô tìm cho Clara một chỗ tạm lánh thân, trước hết là ở nhà dòng các bà Biển Đức. Tại đây em gái của Clara là Agnes cũng đến theo chị. Sau nhà dòng các bà Biển Đức là một căn nhà cũ gần nhà thờ Saint-Damien cạnh cổng thành Assise. Đây là nơi khai sinh Dòng các nữ tu nghèo hay nữ tu Clara, cũng còn gọi là Dòng Hai Phan sinh. Trong bốn mươi ba năm tu dòng ở Saint-Damien, trong đó hai mươi chín năm bệnh tật đau đớn, Clara đã thực hiện trọn vẹn ơn gọi theo lý tưởng thánh Phanxicô qui định thành một “công thức sống” do Poverello thành Assise và được Đức Giáo Hoàng Innocent IV phê chuẩn. Ngày 5 tháng 10 năm 1226, tại Saint-Damien, Clara chào từ biệt lần cuối thi hài thánh Phanxicô. Trước đó Poverello lúc ấy đã rất đau yếu đã được đón về và săn sóc ở một căn lều dành riêng trong khu vườn nhà dòng suốt mùa thu năm trước.

2. Thông điệp và tính thời sự

Lời nguyện trong ngày nhấn mạnh đến “tình yêu khó nghèo” của thánh nữ Clara. Không một đệ tử nào của thánh Phanxicô đã sống sự khó nghèo phúc âm một cách triệt để và nhiệt thành như thánh nữ. Trong khoảng thời gian 1247 đến 1252, thánh nữ đã vạch ra một bản luật rất nhặt nhiệm cho dòng mình được Đức Giáo Hoàng Innocent III chấp thuận cho “đặc ân không có đặc ân”, nghĩa là khó nghèo tuyệt đối. Đức Giáo Hoàng Innocent IV khẳng định “đặc ân” ấy bằng một sắc chỉ, được trao cho thánh nữ hai ngày trước hôm thánh nữ qua đời.

Phụng vụ bài đọc trích một phần bức thư thánh nữ gửi chân phước Agnès ở Pragué trong đó thánh nữ đề cao “sự khó nghèo phước hạnh và đức khiêm hạ thánh thiện”. Mỗi ngày hãy nhìm ngắm bức gương đó (hình ảnh Đức Kitô), nơi “rực rỡ sự khó nghèo phước hạnh, đức khiêm tốn thánh thiện, lòng bác ái không thể diễn tả nổi …”. Nơi thánh Clara, lòng bác ái đó cũng trở thành tình thắm thiết như thấy trong lời chúc của thánh nữ: “chị Clara, môn đệ của Chúa Kitô, là cây nhỏ do thánh Phanxicô trồng, người chị, cùng là mẹ của em cũng như của các chị em nữ tu nghèo khác mặc dầu chị bất xứng … chị chúc lành cho em khi còn sống cũng như sau khi chị qua đời hết sức có thể và cả hơn sức có thể”. Tương tự như thế, những lời Bà nói với linh hồn mình lúc gần chết chứng tỏ sự thắm thiết đó: “Hãy yên tâm tiến bước, vì em đã đi đúng đường tin tưởng mà bước tới, bởi vì Chúa tạo hóa đã thánh hiến em, gìn giữ em không ngơi, đã yêu thương em với tất cả sự dịu dàng của một bà mẹ đối với con mình. Ôi lạy Chúa, con ca ngợi Chúa vì Ngài đã dựng nên con!”

Người phụ nữ nghiêm nhặt, mạnh mẽ nhưng dịu dàng đó cũng là gương mẫu can đảm. Người ta kể lại rằng thánh nữ đã hai lần đứng ra xua đuổi người Sarrasins lúc họ đang tìm cách đột nhập nhà dòng ở Saint-Damien.

Enzo Lodi