Ngày 27/8: Thánh nữ Mô-ni-ca (332-387)

Lễ nhớ

1. Ghi nhận lịch sử – phụng vụ

Thánh nữ Mônica qua đời tại Ostie gần Roma mùa thu năm 387, lễ kính được ghi vào lịch Roma ngày 4 tháng 5, áp lễ kỷ niệm cuộc trở lại của con là thánh Augustin. Ngày nay lễ được cử hành vào áp trước lễ duy nhất mừng thánh Augustin vào ngày 28 tháng tám.

Thánh nữ Mônica sinh tại Thagaste (Souk-Ahras, Algérie) năm 332 trong một gia đình công giáo. Kết bạn với Patricius, một nghiệp chủ ở Thagaste thương vợ nhưng nóng nảy, bà học cách thương chồng, và cả chịu đựng những chuyện thiếu chung thủy của chồng một cách hiền lành và kiên nhẫn. Bà có với Patricius ba người con: Augustin, Navigius và một người con gái, chết lúc còn làm bề trên nữ tu viện Hippone. Năm 424. Patricius vốn là một người lính viễn chinh Roma ngoại đạo trở thành dự tòng năm 370 và lãnh bí tích thánh tẩy vào năm sau, trên giường bệnh. Ông để lại cho vợ cậu con trai Augustin mười sáu tuổi, đang là dự tòng, nhưng tính tình lộn xộn. Bà đi theo con trai từ Madaure đến Carthage, nhất quyết sống cạnh cậu quí tử sa đọa chứ không xa con vì các sai lạc của cậu. Nhưng bà thất vọng đau đớn khi Augustin sang Italia, về sau bà mới đến được với cậu ở Milan, khi Augustin nhận ghế giáo sư tu từ học và đã được thánh giám mục Ambroise chinh phục cải đạo cho. Phục sinh 387, đêm 24 tháng tư, bà vui mừng được dự lễ rửa tội cho con trai.

Nhưng cũng vào chính cuối năm đó, sau một thời gian sống với con trai và bạn hữu ở Cassiciacum, bà qua đời tuổi mới năm mươi lăm, ở Ostie, bên cạnh Augustin, khi đang chuẩn bị trở về Châu Phi. Xác bà được chôn cất trong chính ngôi nhà nơi bà tắt thở. Với những ai thắc mắc có sợ bỏ xác nơi đất khách quê người không, bà trả lời: “Đối với Chúa, không có gì là xa hay gần, đâu có sợ vào ngày thế mạt Chúa không nhận ra nơi đã phục sinh tôi” (Confessions IX,II)

2. Thông điệp và tính thời sự

Lời nguyện trong ngày nhắc đến “những giọt nước mắt thánh nữ Mônica đổ ra cho sự trở lại của Augustin con trai mình” đã được Chúa đón nhận với lòng yêu thương. Bà đã được yên ủi lần đầu tiên khi nghe những lời tiên báo của vị giám mục ở Thagaste lúc Bà nhờ Người đánh tan các điều lầm lạc của con trai: “Thôi mà … Tôi nói thật đấy, đứa con đã làm bà rơi nhiều nước mắt, không thể hư mất đâu” (Confessions III,12).

Phụng vụ bài đọc dẫn một trang trong sách Tự Thuật nhắc lại những ngày cuối đời của thánh nữ Mônica ở Ostie và cuộc tâm sự với Augustin: “Vậy là chỉ có chúng con nói chuyện với nhau, thật êm đềm. Quên đi quá khứ, nghĩ tới tương lai, chúng con cùng nhau tìm hiểu nơi Đấng chân lý, nghĩa là nơi Chúa, thế là cuộc sống vĩnh cửu của các thánh mà mắt chưa thấy, tai chưa nghe, trái tim không thể hiểu thấu. Tâm hồn chúng con hăm hở mở rộng đón những đợt sóng thiên đình từ nguồn mạch của Ngài, nguồn mạch sự sống trong Ngài”. Cũng trong trích đoạn đó, thánh Augustin kể lại những lời nói cuối cùng của bà mẹ thánh thiện này: “Con ơi, đối với mẹ không còn gì ở trần gian này làm mẹ vui thích. Mẹ còn làm gì ở đây đâu? Sao mẹ còn ở đây? Mẹ không biết. Trông đợi ở đời này đối với mẹ giờ đây đã cạn. Chỉ còn một điều mà mẹ muốn nán lại nơi đời này ít lâu là trước khi mẹ nhắm mắt, được thấy con thành người công giáo; về điều này Chúa đã ban cho mẹ quá hơn mong đợi, vì mẹ thấy giờ đây con đã là tôi tớ Chúa đến độ coi khinh các hoan lạc trần thế. Mẹ còn làm gì ở đây?” (IX,10)

Trong nước mắt và lời cầu nguyện, thánh Mônica đã biết tin tưởng vào Chúa và giao con trai Augustin cho Người. Gương mẫu của bà cho chúng ta thấy rằng muốn đưa một linh hồn về với Chúa, cần hành động một cách hiền từ, tin tưởng và kiên nhẫn, bởi vì Chúa không dập tắt đốm lửa sắp tàn (Is 42,3), Người sẽ can thiệp vào thời điểm của Người.

Enzo Lodi