LƯỢC SỬ TIỀN CHỦNG VIỆN THÁNH GIÊ-RÔ-NI-MÔ LIÊM 

GIÁO PHẬN HẢI PHÒNG

I. GIAI ÐOẠN TRƯỚC KHI THÀNH LẬP GIÁO PHẬN

     Kể từ khi các vị thừa sai dòng Tên đặt chân tới Việt Nam, người ta chỉ thấy có một tổ chức các thầy giảng phụ tá cho các vị thừa sai. Tiểu chủng sinh, Ðại chủng sinh với các cơ sở chuyên môn dĩ nhiên chưa được nói đến.

    Đến năm 1665, một Chủng viện Miền mở tại Juthia, nơi chiêu mộ các nam thanh niên muốn dâng mình cho Chúa chung cho cả Việt Nam, Campuchia và Trung Hoa. Vì tình hình an ninh nên Chủng viện đã phải di chuyển nhiều nơi, sau cùng đặt tại Pênăng (Mã Lai) năm 1807.

    Sau đó, ở Việt Nam cũng hình thành nên một Chủng viện với hình thái sơ khai là một con thuyền nổi ở Phố Hiến, Hưng Yên – Thừa sai Deydier đảm đương mọi việc. Từ đây, nhiều Chủng viện khác tại các Địa phận của Việt Nam được mọc lên. 

II. TỪ KHI THÀNH LẬP GIÁO PHẬN ĐẾN NĂM 1954

    Theo Lịch sử Địa phận Hải Phòng lưu lại, Địa phận Đông Đàng Ngoài thành lập năm 1679, là một vùng đất đa dạng về địa lý, có cả đồi núi xen lẫn với đồng bằng, số người theo đạo nơi đây rất đông, các nhà thờ mọc lên rất nhiều.

    Chính vì vậy, các Cha thừa sai đã không ngần ngại thành lập nên Tòa Giám mục, các Tiểu và Đại Chủng viện,…. tại các xứ đạo lớn và toàn tòng như: Nam Am, Đông Xuyên, Liễu Dinh, Mỹ Động, Kẻ Sặt (Hải Dương), Kiên Lao, Trung Linh, Ninh Cường, Lục Thủy (Nam Định),…

    Sau khi chia tách Địa phận Đông thành nhiều Địa phận nhỏ để các Đấng thừa sai dễ dàng coi sóc, đến thời Đức Cha Arellano Huy (1906-1919) đã dốc sức mở mang Địa phận, nhất là đã có công kiến thiết trường Kẻ Giảng ở Ba Đông (Hải Dương) rất khang trang, sạch sẽ.

    Năm 1946, cuộc kháng chiến toàn quốc nổ ra, các Chủng viện phải nhiều lần đóng cửa.

    Năm 1953, Tòa Thánh bổ nhiệm Đức Cha Trương Cao Đại làm Giám mục Địa phận. Trong thời gian này, ngài đã mở Chủng viện mới tại lô đất số 9 Bonnal, Hải Phòng, lấy tên là Chân Phúc Liêm.

    Năm 1954, cuộc di cư xảy ra, chủng sinh theo đồng bào vào Nam và lập nên Chủng viện mới tại Mỹ Tho để tiếp tục hoạt động.

    Đến năm 1975 thì tất cả các cơ sở trên hầu hết bị nhà nước trưng dụng (Chủng viện Ba Đông mới được Nhà Nước trao trả lại cho Giáo phận năm 2018).

III. TỪ NĂM 1954 ĐẾN NAY

    Sau khi di cư, tình hình Địa phận trở nên khó khăn trầm trọng. Địa phận chỉ còn có 7 Cha già, một số tu sĩ và khoảng 1/3 giáo dân ở lại.

    Năm 1957, Tòa Thánh bổ nhiệm Đức Cha Phê-rô Khuất Văn Tạo về làm Giám mục Địa phận Hải Phòng và Giám Quản Địa phận Bắc Ninh. Thời gian này hết sức khó khăn đối với ngài vì bị chèn ép đủ mọi thứ. Chủng viện Ba Đông không có nhân sự để tiếp tục mở cửa nên các chú ứng sinh phải học lén lút tại Tòa Giám mục.

    Năm 1977, Đức Cha Phê-rô Khuất Văn Tạo qua đời. Giáo phận vẫn đang trong tình trạng khó khăn trầm trọng.

    Năm 1979, Toà Thánh đã bổ nhiệm Cha Giu-se Ma-ri-a Nguyễn Tùng Cương đang phục vụ tại Giáo phận Hà Nội về làm Giám mục Giáo phận Hải Phòng. Trong giai đoạn này Giáo phận vẫn còn rất khó khăn cả về cơ sở vật chất cũng như nhân sự. Đứng trước tình cảnh khó khăn thiếu thốn là vậy, nhưng Đức Cha vẫn luôn âm thầm cầu nguyện và tìm ra mọi cách để huấn luyện – đào tạo nhân sự tương lai cho Giáo phận một cách hiệu quả nhất.

    Cụ thể, từ năm 1991, Đức Cha gửi các anh em dự tu vào trong Sài Gòn tu học dưới sự hướng dẫn của cha đặc trách Lu-is Cao Đức Thuận. Số anh em dự tu được gửi vào Sài Gòn mỗi năm một lớp và ngày càng đông, có những lúc lên tới trên 60 ứng sinh.

    Nơi đây, các anh em ứng sinh được gửi đi học tại các trường Đại học và các Học viện liên dòng như Học viện dòng Đa-minh, Học viện dòng Chúa Cứu Thế. Cùng với đó, anh em cũng được học các môn như Kinh Thánh, Giáo lý, Lịch sử Cứu Độ, Thần học, Triết học, Thánh nhạc,…. Mặc dù hoàn cảnh còn nhiều khó khăn nhưng các ứng sinh đã tâm huyết và nỗ lực cố gắng trau dồi kiến thức cũng như đời sống nhân bản để sau này có thể phục vụ cho Giáo phận quê nhà. Mỗi lớp được gửi đào tạo tại Sài Gòn trong khoảng thời gian trên dưới 5 năm, sau đó sẽ trở lại Giáo phận để tham dự kỳ thi vào Đại Chủng Viện Thánh Giu-se Hà Nội.

    Sau 20 năm hy sinh phục vụ và xây dựng đời sống Đức tin cũng như cơ sở vật chất cho Giáo phận Hải Phòng. Đức cố Giám mục Giu-se Ma-ri-a Nguyễn Tùng Cương đã được Chúa gọi về ngày 10-03-1999.

    Ngày 26-11-2002, Toà Thánh bổ nhiệm Cha Giu-se Vũ Văn Thiên làm Giám mục Giáo phận Hải Phòng.

    Ngày 02-01-2003, Đức Cha Giu-se Vũ Văn Thiên được tấn phong lên hàng Giám mục tại khuôn viên nhà thờ Chính tòa Hải Phòng.

    Là người con đầu tiên của Giáo phận Hải Phòng được tấn phong làm Giám mục, Đức cha Giu-se tiếp tục kế thừa và phát huy những truyền thống tốt đẹp cũng như chương trình mục vụ trong Giáo phận mà các vị tiền nhiệm đã gây dựng nên. Đồng thời, ngài cũng chú trọng đến việc đào tạo nhân sự trong Giáo phận. Nhờ ơn Chúa, nhân sự cũng như cơ sở vật chất trong Giáo phận tương đối ổn so với trước.

    Cũng trong năm đó, Đức Cha đã quyết định không gửi các chú ứng sinh vào Sài Gòn học nữa. Thay vào đó, ngài quy tụ các chú về Toà Giám mục để đào tạo.

    Tại Toà Giám mục Hải Phòng, Đức cha cùng với các Cha giáo trực tiếp đồng hành và hướng dẫn các anh em ứng sinh trong đời sống thiêng liêng, tri thức và nhân bản dưới sự coi sóc của cha Gio-an Bao-ti-xi-ta Vũ Văn Kiện. Số ứng sinh lúc đó khoảng từ 15-20 chú mỗi lớp.

    Được sự đồng ý của Đức cha, anh em ứng sinh đã xin nhận Thánh Giám mục Giê-rô-ni-mô Liêm (1800-1861) – tử đạo tại khu Năm Mẫu (Hải Dương) làm Quan thầy và lấy tên là Tiền Chủng viện Thánh Giê-rô-ni-mô Liêm Giáo phận Hải Phòng.

    Tuy nhiên, vì Toà Giám mục là trung tâm mọi sinh hoạt lớn nhỏ của Giáo phận nên ảnh hưởng ít nhiều đến môi trường đào tạo cho các anh em ứng sinh nơi đây. Chính vì vậy, Đức Cha Giu-se đã luôn ấp ủ trong lòng niềm mong mỏi có được một ngôi trường Tiền Chủng viện tách biệt với Toà Giám mục nhằm thuận tiện cho công việc giáo dục đào tạo các linh mục tương lai. Ước mong đó đã sớm được thực hiện.

    Ngày 05-03-2012, Đức cha Giu-se Vũ Văn Thiên đã chính thức khởi công xây dựng Tiền Chủng viện mới tọa lạc tại số nhà 290 Hoàng Quốc Việt, phường Ngọc Sơn, quận Kiến An, Thành phố Hải Phòng. Ngôi trường được xây trên phần đất có diện tích 1.497m² do Đức cha Giu-se Vũ Văn Thiên mua từ năm 2005. Công trình Tiền Chủng Viện có chiều dài 45,4 m, chiều rộng 15 m, hai tầng lầu. Sau 11 tháng thi công, đến ngày 20-01-2013, công trình coi như được hoàn tất.

    Ngày 24-01-2013, Tiền Chủng viện bắt đầu mở cửa đón tiếp các anh em ứng sinh và được Đức Cha Giu-se làm phép trọng thể vào ngày 30-01-2013. Đồng thời, ngài cũng đặt Cha Phê-rô Sa-nen Nguyễn Văn Hiệu làm Cha Giám đốc tiên khởi tại ngôi trường mới này.

    Những ngày đầu nơi đây, quý Cha Giám đốc cùng những anh em ứng sinh đã gặp không ít trở ngại khó khăn cả về đời sống tinh thần lẫn vật chất. Nhưng nhờ sự cầu bầu che chở của Thánh Giê-rô-ni-mô Liêm Quan thầy; nhờ những lời cầu nguyện, sự chung tay giúp đỡ của quý Cha cùng quý thân nhân – ân nhân trong và ngoài Giáo phận, đời sống của anh em trong Tiền Chủng viện đã được cải thiện đáng kể, các sinh hoạt trong nhà dần ổn định và đi vào nề nếp.

    Trong thời gian này, Tiền Chủng viện còn được Đức Cha gửi thêm các Cha về đồng hành với anh em trong các sinh hoạt của nhà. Gồm có các Cha:

+ Cha Giu-se Bùi Hữu Duy (2015-2016);

+ Cha Mat-thêu Nguyễn Văn Điền (2016-2018);

+ Cha Giu-se Bùi Văn Dương (2018 – 2021).

             + Cha Phê- rô Nguyễn Văn Thành (2021 – 2023).

             + Cha Giu-se Lê Hòa Tuy (2023 – Nay).

    Sau một thời gian dài miệt mài chăm lo cho vườn ươm linh mục của Giáo phận, tháng 08 năm 2019, Cha Phê-rô Sa-nen Nguyễn Văn Hiệu đã được Đức Tổng Giu-se Vũ Văn Thiên thuyên chuyển về làm Cha xứ giáo xứ Lãm Hà.

    Cũng trong dịp này, Đức Tổng Giu-se Vũ Văn Thiên, Tổng Giám mục Tổng giáo phận Hà Nội, Giám quản Tông toà Giáo phận Hải Phòng đã bổ nhiệm Cha Giu-se Nguyễn Đình Dương vừa du học tại Mỹ trở về làm Giám đốc Tiền Chủng viện. (Xem chi tiết Cha Giu-se Nguyễn Đình Dương Tại Đây).

    Là một linh mục có nhiều kinh nghiệm trong việc dạy học tại nhiều Đại Chủng viện và Tiền Chủng viện, Cha đã nhanh chóng bắt tay vào chương trình đào tạo các anh em ứng sinh theo chương trình chung (Ratio) của Hội Đồng Giám mục Việt Nam. (Xem chi tiết tại đây)

    Ngày nay, cả Giáo hội và Xã hội đang chuyển mình để phù hợp với sự phát triển của nhân loại. Do vậy, việc đào tạo ứng sinh trong thiên niên kỷ thứ 3 cũng cần đáp ứng được những điều kiện cần thiết để sau này có thể phục vụ được Giáo hội. Chính vì lẽ đó, Đức Tổng Giám mục Giu-se, Cha Giám đốc cùng quý Cha giáo cũng dành sự quan tâm đặc biệt đến đời sống tri thức của mỗi anh em ứng sinh. Ngoài các môn học nhà đạo như: Thánh Kinh, Giáo lý, Lịch sử cứu độ, Tu đức, Nhân bản, Tiếng Anh, Phụng vụ… mà anh em được học, cha Giám đốc còn dạy thêm anh em các môn về Kỹ năng sống, môn Nghệ thuật lãnh đạo, Tổ chức các sự kiện, môn Ngoại ngữ (Anh văn) và môn Ca trưởng, đàn nhạc… các môn học đó vừa giúp ích cho bản thân mỗi anh em vừa chuẩn bị cho anh em những hành trang cần thiết cho công việc mục vụ ở Giáo xứ trong tương lai. Ngoài việc chăm lo cho chương trình đào tạo, Cha còn lo kiện toàn cơ sở vật chất để có được môi trường hoàn thiện cho mọi sinh hoạt giáo dục và đào tạo của nhà trường. Đến nay, nhờ sự quan tâm của Đức Tổng Giuse, quý Cha giáo, quý ân nhân, thân nhân, Tiền Chủng viện mỗi ngày một thăng tiến hơn về mọi mặt.

    Về chương trình đào tạo, mỗi năm Tiền Chủng viện có chương trình tuyển sinh vào dịp cuối tháng 07 đầu tháng 08. Tất cả các em nam, đã tốt nghiệp PTTH hoặc Đại học, tuổi đời dưới 30, trong và ngoài Giáo phận, có ý hướng đi tu và có sự giới thiệu của quý Đấng bậc, đều có thể tham dự kỳ thi tuyển sinh vào Tiền Chủng viện Thánh Liêm Giáo phận Hải Phòng. Thời gian tu học của mỗi anh em ứng sinh ở Tiền Chủng Viện từ 02 đến 05 năm, sau đó anh em tham dự kỳ thi vào Đại Chủng viện, bước tiếp vào giai đoạn tiếp theo để đào tạo trở thành những linh mục như Chúa và Giáo hội mong ước.

    Sau những năm hình thành và phát triển cùng sự đồng hành, hướng dẫn của Đức Tổng Giu-se Vũ Văn Thiên, quý cha Giám đốc, quý cha Giáo và các thầy cô (2013 – 2021), Tiền Chủng viện Thánh Giê-rô-ni-mô Liêm đã gặt hái được rất nhiều hoa trái. Dưới đây là hình ảnh của các khoá xuất thân từ Tiền Chủng viện đã và đang theo học tại Đại Chủng Thánh Giu-se Hà Nội và các Đại Chủng viện khác từ năm 2013 đến nay: 

Niên Khóa 2015 – 2016

Niên Khóa 2016 – 2017

Niên Khóa 2017 – 2018

Niên Khóa 2018 – 2019

Niên Khóa 2019 – 2020

Niên Khóa 2020 – 2021

    Gia đình Tiền Chủng Viện rất mong được sự yêu thương dẫn dắt và giúp đỡ bằng lời cầu nguyện, sự khích lệ tinh thần cũng như của cải vật chất từ nơi Đức Tổng Giu-se, quý Cha, quý Tu sĩ cùng toàn thể quý vị ân nhân, thân nhân trong và ngoài Giáo phận. Xin quý Đấng bậc tiếp tục kêu gọi thêm nhiều bạn trẻ muốn dâng mình cho Chúa và Giáo hội trong đời sống dâng hiến để nhờ đó Tiền Chủng viện mỗi ngày một thăng tiến và chu toàn được nhiệm vụ mà Bề trên Giáo phận đã trao phó.

BTT Tiền Chủng Viện thực hiện